Fabienne Arras (66), echtgenote van acteur Herbert Flack, nam afscheid in de Antwerpse Bourlaschouwburg. De vrouw is twee weken geleden tijdens een vakantie in Spanje ongelukkig gevallen. Aan het einde van de begrafenis hield Flack (71) een aangrijpende speech over de vrouw die 26 jaar op hem had gewacht en zichzelf negeerde. "Ik huil om het verleden. Ik lach om wat was. Ik ben je kwijtgeraakt, maar ik zal je liefde nooit verliezen."
Een rode urn bovenop een toren met witte bloemen stond zaterdagochtend centraal in de bourla. Fabienne Arras werkte tot haar pensionering in 2014 als gastvrouw in dit theater in hartje Antwerpen en gaf er nog steeds rondleidingen. Nu is ze ontslagen. Door de gevolgen van het coronavirus konden slechts 126 gasten de zaal betreden.
Aan het einde van de uitvaartdienst betrad haar man Herbert Flack het podium. Hij kuste de urn en hield een toespraak. Daarin blikte hij terug op hoe hij 33 jaar geleden smoorverliefd werd op Fabienne toen zij als persvoorlichter in het theater werkte en in deze functie veel contact met hem had. "Het was een kortsluiting, de vonken vlogen over, de planken van de Bourla brandden."
Maar het was een verboden liefde. Ze waren allebei getrouwd. Fabienne verliet haar man, maar Flack bleef bij zijn toenmalige vrouw Mimi, die gezondheidsproblemen had. En zo bleef Fabienne 26 jaar lang zijn minnares. "Wat zeg je tegen iemand die 26 jaar heeft gewacht en zich inhoudt om iemand anders, in dit geval mij, gelukkig te zien?"
Toen Mimi stierf, vroeg Flack zijn vriendin ten huwelijk. De twee trouwden in 2014. Hij was erg blij met haar. Tot een ongelukkige val op vakantie in Spanje op 2 juli een einde maakte aan hun sprookje. "Ik ben je kwijtgeraakt, maar ik zal je liefde nooit verliezen. Dat weet ik, dat is voor mij vandaag de grootste troost.”
Dit is de volledige toespraak van Herbert Flack:
"Ik verloor Fabienne, maar niet haar liefde. Het was midden in een verhaal dat ze betrapt werd. Onze geschiedenis. Dat was nog niet klaar. Een verhaal dat 33 jaar geleden begon. Een verhaal dat op veel gelach en verzet kon rekenen.De hond blaft, de aanhanger rijdt door. Onze stacaravan. (Van hond blaft, van karavaan trek verder. Eleven karavaan, nvdr.).“
"Het was ons verhaal, ja. Het was puur en oprecht. Het was een verhaal over allesomvattende liefde. Ik zag haar voor het eerst in dit theater. Er was kortsluiting, vonken vlogen over, de planken van de Bourla brandden. Toen bombardeerde regisseur Ivonne Lex mij als eerste acteur en gaf mijDe getemde spitsmuisdoor Shakespeare. Ik wist toen nog niet dat ik degene was die getemd zou worden.”
“Fabienne kreeg de public relations van de KNS toevertrouwd. Ik herinner me als de dag van gisteren dat ze ons optreden op de newborncultuurbeurs prees alsof het voor haar eigen ziel was. Ze deelde foto's en handtekeningen uit. En bovenal kwam ze de dag door met een soort jeugdige flirt. Mijn hand raakte even haar dij aan, ze glimlachte en ik smolt als was in de middagzon.”
"We waren allebei getrouwd. Het was verboden fruit dat we plukten. Schuld bevocht passie.”
“Ik ging naar een interview over wat destijds innovatie heette. Ivonne Lex wilde dat we het theater aan het publiek zouden verkopen. Een aanhoudende kater bezorgde me een razende hoofdpijn. Fabienne was er om me te begeleiden. Ik vroeg om een aspirine. Ze gaf me een pijnstiller voor het leven.”
"Het schuldgevoel bleef hangen, de passie groeide en de bourla brandde gewoon niet af. Fabienne was... Iedereen kende haar. Omdat ze er voor iedereen was. Omdat ze voor iedereen tijd maakte. Een geweldige vrouw, letterlijk en figuurlijk.Een spraakmakende dame.”
“Fabienne was een vat van empathie voor iedereen die haar nodig had. Haar populariteit reikte tot buiten de muren van het theater. Toen we samen over straat liepen, was het Fabienne die herkend werd. Niet ik. Ze degradeerde me onbewust tot een figurant. En wie mij een beetje kent weet dat figuranten niet bepaald mijn grootste kwaliteit zijn. Ik was tenslotte het eerste plan. Maar we konden er wel om lachen.”
"We hebben veel gelachen, we hebben het leven en onze liefde gevierd, ongeacht de obstakels. Toen Fabienne de beslissing nam om haar huwelijk te beëindigen en ik bijna tegelijkertijd beloofde altijd voor mijn zieke Mimi te zorgen, had alles gemakkelijk kunnen ontploffen – door deze onevenwichtigheid – maar niet met Fabienne. Ik zei het al eerder: een vat empathie.”
"Ze luisterde naar wat ik nodig had om gelukkig te zijn. Heeft ze hierdoor een eigen droom opgegeven? Zonder twijfel. Was ze de hele tijd ongelukkig? Nee, maar misschien meer dan ze liet blijken. Ze herstelde de balans en redde daarmee onze relatie. Dat deed ze altijd in turbulente tijden, ook later. Ze wist dat ze mijn toevluchtsoord was en dat dit schip een ankerpunt nodig had. Ze wist ook dat zij, alleen zij, die plaats kon innemen. Beweer niet. Fabienne heeft nooit iets beweerd. Ze gaf."
"Toen ze na een prachtige carrière in dit huis - 'dit Toneelhuis' - werd uitgenodigd voor een memorabel afscheidsfeest... ja, ik ging op mijn knieën. Mimi, die andere sterke vrouw in mijn leven, was weg. En twee vrouwen hadden elkaar ondertussen omhelsd. Sterker nog: Mimi vroeg Fabienne om goed voor me te zorgen. Hoe groot kan liefde zijn?"
"Dus ik ging op mijn knieënbij het publiek, in de foyer van dit theater, en vroeg haar met hem te trouwen. Twee maanden later mocht ik haar mevrouw Flack noemen. Moeten. Omdat met haar getrouwd zijn een ongelooflijk voorrecht was.
"Mijn liefje
Mijn lieve, mijn tedere, mijn geweldige liefde
Van de heldere ochtend tot het einde van de dag
Ik hou nog steeds van je, weet je, ik hou van je" (uit "The Song of the Old Lovers" van Jacques Brel)
„Wat zeg je tegen iemand die 26 jaar heeft gewacht en zichzelf inhoudt om iemand anders, in dit geval mij, gelukkig te zien?Mijn liefje.vrouw van mijn leven Vriendin. zielsverwant. metgezel."
"Dankje, dankje, dankje. Bedankt dat je er altijd voor me bent. In goede en slechte dagen. In de storm en in de middagzon. Eergisteren, gisteren, vandaag en ook morgen. Want als ik je nodig heb, vraag je het me zoals je altijd deed. Om mijn impulsiviteit te beteugelen met die onweerstaanbare charme en glimlach ook. En je zult me redden van een anderverspreking. De Pavlov zet het werk voort waarmee je bent begonnen. En ik beloof, ik beloof dat ik zal luisteren."
„LievekeMijn emoties zijn de afgelopen dagen voorbij gevlogen. Ik huil. Ik huil om het verleden. Ik lach om wat was. Ik ben je kwijtgeraakt, maar ik zal je liefde nooit verliezen. Dat weet ik, dat is voor mij vandaag de grootste troost.”
'Ik vond dit mooie boekje vol mooie citaten waarin je wijsheid in je mooie kalligrafie hebt geschreven en het overal hebt verzameld. Edmond Haraucourt schreef ooit:Partir, c'est mourir un peu (weggaan betekent een beetje sterven, noot van de redactie). Mag ik deze woorden vandaag parafraseren?Mourir, c'est partir (sterven is gaan, red.).”
“Wat we hebben, zal altijd blijven. Ik omhels je met alle liefde die de een voor de ander kan hebben. En vergeef me dat ik je nu heb laten gaan.
“Je man, je man, je minnaar, vriend, metgezel. En zoveel meer."
Bekijk hier de gehele uitvaartdienst